หน่วยที่ 1 เทคโนโลยีกับมนุษย์

เรื่องที่ 1 เทคโนโลยีคืออะไร

วันนี้เราจะมาคุยกันเรื่อง “เทคโนโลยี”

พอครูพูดคำว่า “เทคโนโลยี”… นักเรียนนึกถึงอะไรเป็นอย่างแรก? ติ๊กต่อก… ติ๊กต่อก… 🤖

ครูเดาว่าส่วนใหญ่ต้องนึกถึง คอมพิวเตอร์, หุ่นยนต์, สมาร์ทโฟน, AI, หรืออะไรที่มันดูไฮเทค ล้ำๆ ใช่ไหมล่ะ?

แต่ถ้าครูบอกว่า… “ปากกา” ที่เราใช้เขียน, “เก้าอี้” ที่เรานั่ง, หรือแม้แต่ “รองเท้า” ที่เราใส่… ทั้งหมดนี้ก็คือ “เทคโนโลยี” เหมือนกัน!

เอ๊ะ… ทำไมล่ะ?

💡 1. ความหมายที่แท้จริงของ “เทคโนโลยี”

ง่ายๆ เลยนะ…

เทคโนโลยี คือ “สิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น” เพื่อ “แก้ปัญหา” หรือ “สนองความต้องการ” ของเรา

มันไม่จำเป็นต้องใช้ไฟฟ้า ไม่จำเป็นต้องซับซ้อน แค่เป็น “สิ่งประดิษฐ์” หรือ “วิธีการ” ที่มนุษย์คิดขึ้นมาเพื่อทำให้ชีวิตง่ายขึ้น ดีขึ้น หรือเร็วขึ้น ก็ถือเป็นเทคโนโลยีหมดเลย

เรามาดูตัวอย่างกัน:

• ปัญหา: สมัยก่อนเรา “หิว” แต่ใช้มือเปล่าหยิบของร้อนๆ หรือซุปกินไม่ได้
  • เทคโนโลยีที่มนุษย์สร้าง: ช้อน, ส้อม, ตะเกียบ, ถ้วยชาม
• ปัญหา: เรา “ร้อน”
  • เทคโนโลยีที่มนุษย์สร้าง: พัด (ที่ทำจากใบไม้), พัดลมไฟฟ้า, เครื่องปรับอากาศ (แอร์)
• ปัญหา: เราอยาก “เขียน” หรือ “จดบันทึก”
  • เทคโนโลยีที่มนุษย์สร้าง: ดินสอ, ปากกา, กระดาษ, คอมพิวเตอร์

เห็นไหมครับว่า “ปากกา” ก็คือเทคโนโลยี เพราะมันถูกสร้างมาเพื่อแก้ปัญหา “การจดบันทึก” นั่นเอง

💡 2. เทคโนโลยีมี 2 “ร่าง” นะ!

เทคโนโลยีไม่ได้มีแค่ “สิ่งของ” ที่จับต้องได้ แต่ยังมีแบบที่จับต้องไม่ได้ด้วย แบ่งเป็น 2 รูปแบบใหญ่ๆ คือ:

1. ผลิตภัณฑ์ (Product)

• อันนี้ง่ายมาก คือของที่ “จับต้องได้” เป็นชิ้นเป็นอัน
• ตัวอย่าง: จักรยาน, แว่นตา, ค้อน, โทรศัพท์มือถือ, ตู้เย็น, ไม้กวาด

2. กระบวนการ (Process)

• อันนี้คือ “วิธีการ” หรือ “ขั้นตอน” ที่จับต้องไม่ได้
• มันคือ “วิธีทำ” หรือ “ระบบ” ที่มนุษย์คิดค้นขึ้นมา
• ตัวอย่าง:
  • “สูตรทำอาหาร” (เช่น สูตรทำไข่เจียว) ก็เป็นเทคโนโลยีนะ!
  • “วิธีการปลูกข้าว” ของชาวนา
  • “โปรแกรมคอมพิวเตอร์” หรือแอปในมือถือ (ตัวแอปเองเป็นกระบวนการ/ซอฟต์แวร์ ส่วนมือถือเป็นผลิตภัณฑ์)
  • “ระบบการจองตั๋วหนังออนไลน์” (ขั้นตอนการเลือกที่นั่ง, จ่ายเงิน)

ลองทายเล่นๆ:

• กรรไกร? (ติ๊กต่อก…) -> ผลิตภัณฑ์
• ระบบฝาก-ถอนเงินในธนาคาร? (ติ๊กต่อก…) -> กระบวนการ

💡 3. ประเภทของเทคโนโลยี

ในชีวิตประจำวันของเรา เทคโนโลยีมันเยอะแยะไปหมด จนเราเอามาจัดกลุ่มได้หลายแบบเลย เช่น:

• เทคโนโลยีการศึกษา: กระดานดำ, ชอล์ก, หนังสือเรียน, คอมพิวเตอร์, โปรเจคเตอร์
• เทคโนโลยีการแพทย์: เข็มฉีดยา, วัคซีน, เครื่องวัดความดัน, ที่ตรวจ ATK
• เทคโนโลยีการสื่อสาร: โทรศัพท์, อินเทอร์เน็ต, สัญญาณ 5G, แอป LINE
• เทคโนโลยีการเกษตร: จอบ, เสียม, รถไถนา, โดรนรดน้ำต้นไม้

🎯 สรุป

ตอนนี้เราน่าจะเข้าใจตรงกันแล้วว่า “เทคโนโลยี” ไม่ใช่แค่ของล้ำๆ แต่คือ ทุกสิ่งที่มนุษย์สร้างมาเพื่อแก้ปัญหา ซึ่งมีทั้งแบบ “ผลิตภัณฑ์” (ของ) และ “กระบวนการ” (วิธีทำ) ครับ

สไลด์สอน เทคโนโลยีคืออะไรกันแน่

https://gamma.app/docs/1-lhnjeobw8qla1tq

ไฟล์ใบงานที่ 1

เรื่องที่ 2 เลือกใช้เทคโนโลยีอย่างไรให้ฉลาด

คาบที่แล้วเรารู้แล้วว่า “ครกกับสาก” ก็คือเทคโนโลยี (เพราะมนุษย์สร้างมาแก้ปัญหา “อยากบดพริก”)

คำถามของวันนี้คือ…

ถ้าเราอยาก “บดพริก” เหมือนกัน ระหว่างใช้ “ครกกับสาก” กับใช้ “เครื่องปั่นไฟฟ้า”… อันไหนดีกว่ากัน?

หลายคนอาจจะรีบตอบว่า “เครื่องปั่นสิครู! เร็วกว่า สบายกว่า!”

แต่… มันจริงเสมอไปเหรอ? วันนี้เราจะมาหาคำตอบกันครับ

💡 1. เทคโนโลยีมี “เลเวล”

ใช่ครับ เทคโนโลยีก็เหมือนเกม มันมีระดับความซับซ้อนของมัน เราแบ่งง่ายๆ ได้ 3 ระดับ:

เลเวล 1: เทคโนโลยีระดับพื้นฐาน (Basic Tech)

• พวกนี้คือของง่ายๆ, เครื่องมือง่ายๆ
• ใช้พลังงานจาก “คน” (แรงเราเอง) หรือ “สัตว์” หรือ “ธรรมชาติ” (ลม, แดด)
• ตัวอย่าง: ครกกับสาก (ใช้แรงเราตำ), มีด, จอบ, เสียม, ไม้กวาด, เรือพาย, พัด (ที่เราใช้มือโบก)

เลเวล 2: เทคโนโลยีระดับกลาง (Medium Tech)

• ซับซ้อนขึ้นมาหน่อย เริ่มมี “เครื่องจักร” หรือ “กลไก” เข้ามาช่วย
• มักจะใช้พลังงาน “ไฟฟ้า” หรือ “น้ำมันเชื้อเพลิง”
• ตัวอย่าง: เครื่องปั่นไฟฟ้า, พัดลมไฟฟ้า, จักรยาน (มีโซ่มีเฟือง), รถยนต์, จักรเย็บผ้า, เครื่องซักผ้า

เลเวล 3: เทคโนโลยีระดับสูง (High-Tech)

• อันนี้คือพวก “ล้ำๆ” ที่เรานึกถึงตอนแรก
• ต้องใช้ “คอมพิวเตอร์”, “อิเล็กทรอนิกส์” ที่ซับซ้อน, AI, หรือ “อินเทอร์เน็ต”
• ตัวอย่าง: สมาร์ทโฟน, AI, โดรน (ที่บินเองได้), ระบบ Cloud (Google Drive), หรืออาจจะเป็น “เครื่องปั่นอัจฉริยะ” ที่สั่งงานผ่านมือถือได้

💡 2. “เลเวลสูง” ไม่ได้แปลว่า “ดีที่สุด” เสมอไป!

กลับมาที่คำถามของเรา “ครก” (เลเวล 1) กับ “เครื่องปั่น” (เลเวล 2) อันไหนดีกว่ากัน?

มัน “แล้วแต่สถานการณ์” ครับ!

เรามาลอง “วิเคราะห์” สถานการณ์กัน

โจทย์: ต้องการซักผ้า

เห็นอะไรไหมครับ?

บางครั้ง “ซักมือ” (เทคโนโลยีระดับพื้นฐาน) ก็ดีกว่า “เครื่องซักผ้า” (เทคโนโลยีระดับกลาง)

🎯 สรุปคาบที่ 2 (สำคัญมาก!)

การที่เราเข้าใจเรื่องเทคโนโลยี ไม่ใช่เพื่อให้เราต้องวิ่งตามของใหม่ๆ หรือของแพงๆ (ระดับสูง) เสมอไป

แต่…

เราเรียนรู้… เพื่อให้เรา “เห็นคุณค่า” ของเทคโนโลยีทุกระดับ และ “เลือกใช้” มันได้อย่าง “เหมาะสม” (Appropriate) กับปัญหาที่เราเจอ

คนเก่งเทคโนโลยี ไม่ใช่คนที่ใช้ของแพงที่สุด

แต่คือ “คนที่รู้ว่า เมื่อไหร่ควรใช้ครก และ เมื่อไหร่ควรใช้เครื่องปั่น”

เราต้องดูว่า…

• ปัญหานั้นคืออะไร? (ซักผ้า 1 ชิ้น หรือ 30 ชิ้น?)
• เรามีทรัพยากรอะไรบ้าง? (ไฟดับไหม? มีเงินซื้อเครื่องซักผ้าไหม?)
• ผลกระทบคืออะไร? (ใช้เครื่องปั่น 1 ชิ้น เปลืองไฟไหม?)

พอเราคิดแบบนี้ได้ เราก็จะใช้เทคโนโลยีมา “แก้ปัญหา” ในชีวิตประจำวันของเราได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุดครับ!

สไลด์สอน เทคโนโลยีแก้ปัญหาอย่างไร

https://gamma.app/docs/1-i9mw9vcy6kdvn8i

ใบงานที่ 2 ภารกิจเลือกเครื่องมือ