หน่วยที่ 1 เทคโนโลยีกับชีวิต
เรื่องที่ 1 ความสัมพันธ์ของเทคโนโลยีกับศาสตร์อื่น
เคยสงสัยไหมว่า สมาร์ทโฟนเครื่องเก่งในมือเรา หรือรถยนต์ไฟฟ้าสุดล้ำที่วิ่งบนถนน เกิดขึ้นมาได้อย่างไร? มันไม่ได้เกิดขึ้นจากเวทมนตร์ แต่เกิดจากการรวมพลังของ “ความรู้” หลากหลายสาขาเข้าด้วยกัน
1. เทคโนโลยีคืออะไรกันแน่?
ก่อนจะไปดูความสัมพันธ์ เรามาทบทวนกันก่อนว่า เทคโนโลยี (Technology) คืออะไร ง่ายที่สุดเลย เทคโนโลยีคือ “สิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นเพื่อแก้ปัญหา หรือสนองความต้องการ”
- อาจจะเป็น ชิ้นงาน (เช่น ปากกา, คอมพิวเตอร์, ยารักษาโรค)
- หรืออาจจะเป็น วิธีการ (เช่น วิธีการถนอมอาหาร, ระบบน้ำหยดในการเกษตร)
2. คู่หูสุดแกร่ง: วิทยาศาสตร์ และ คณิตศาสตร์
เทคโนโลยีส่วนใหญ่ในโลกปัจจุบัน มีพื้นฐานสำคัญมาจาก 2 ศาสตร์นี้เปรียบเสมือนรากแก้วของต้นไม้ใหญ่
🧬 วิทยาศาสตร์ (Science): ผู้ค้นพบความลับของธรรมชาติ
วิทยาศาสตร์ช่วยให้เรารู้ว่า “ธรรมชาติทำงานอย่างไร”
- ฟิสิกส์: รู้เรื่องแรงโน้มถ่วง เรื่องไฟฟ้า -> นำไปสร้างเครื่องบิน, สร้างโรงไฟฟ้า
- เคมี: รู้เรื่องปฏิกิริยาของสาร -> นำไปผลิตยารักษาโรค, พลาสติกชนิดใหม่ๆ
- ชีววิทยา: รู้เรื่องเซลล์ พืช และสัตว์ -> นำไปปรับปรุงพันธุ์พืช (GMOs), รักษาโรคด้วยยีน
จำง่ายๆ: วิทยาศาสตร์คือ “ความรู้” (รู้ว่าทำไม) -> เทคโนโลยีคือ “การนำไปใช้” (ทำออกมาเป็นของ)
📐 คณิตศาสตร์ (Mathematics): ผู้สร้างความแม่นยำ
ถ้ามีแต่วิทยาศาสตร์ เราอาจจะรู้ว่าทำอย่างไรให้จรวดบินได้ แต่ถ้าขาดคณิตศาสตร์ จรวดอาจจะระเบิด หรือบินไปผิดทิศทาง! คณิตศาสตร์ช่วยในเรื่อง:
- การคำนวณ: คำนวณโครงสร้างตึกไม่ให้ถล่ม, คำนวณปริมาณยาที่เหมาะสม
- ตรรกะและอัลกอริทึม: เป็นภาษาหลักในการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์และ AI
สไลด์สอน เทคโนโลยีไม่ได้อยู่โดดเดี่ยว
https://gamma.app/docs/3-j84b5dmi70gp51p
ไฟล์ใบงานที่ 1 นักสืบเทคโนโลยี
เรื่องที่ 2 สาเหตุหรือปัจจัยที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี
เคยสงสัยไหมว่า… ทำไมโทรศัพท์มือถือที่เราใช้ถึงเปลี่ยนรุ่นใหม่ทุกปี?
ทำไมจากที่เคยฟังเพลงด้วยเทปคาสเซ็ต ถึงกลายมาเป็นการฟังเพลงผ่านแอปสตรีมมิ่ง?
นั่นเพราะเทคโนโลยีไม่เคย “หยุดนิ่ง” มันเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา แต่… “อะไร” คือสิ่งที่ทำให้มันเปลี่ยนล่ะ?
1. เทคโนโลยีเปลี่ยนยังไง? (กระบวนการเปลี่ยนแปลง)
ส่วนใหญ่แล้ว เทคโนโลยีไม่ได้เกิดขึ้นมาแบบ “ปิ๊ง!” แล้วสมบูรณ์แบบเลย แต่มันค่อยๆ “ต่อยอด” หรือ “พัฒนา” ขึ้นมาทีละขั้น เพื่อแก้ปัญหาเดิมๆ ให้ดีขึ้น
ตัวอย่างง่ายๆ: การฟังเพลง 🎵
- ยุคแผ่นเสียง: ใหญ่, พกพาไม่ได้, เป็นรอยง่าย
- ยุคเทปคาสเซ็ต: เล็กลง! พกได้! (ด้วยซาวด์อะเบาต์) แต่… เทปยืด, เสียงไม่ชัดเท่า
- ยุค CD: เสียงดีมาก! แต่… พกพาลำบาก, เป็นรอยง่าย
- ยุค MP3: โอ้โห! พกเพลงได้เป็นพันเพลงในเครื่องเล็กๆ
- ยุคปัจจุบัน (Streaming): ไม่ต้องพกอะไรเลย แค่มีเน็ต ก็ฟังได้ทุกเพลงในโลก!
จะเห็นว่า ทุกขั้นคือการ “แก้ปัญหา” ของรุ่นก่อนหน้า และตอบสนอง “ความต้องการ” ของเราที่อยากได้ความสะดวกสบายมากขึ้นนั่นเอง
2. ⚡ 5 พลังขับเคลื่อน ที่ทำให้เทคโนโลยีเปลี่ยน!
แล้ว “สาเหตุ” หรือ “ปัจจัย” ที่คอยผลักดันให้เทคโนโลยีต้องเปลี่ยนมีอะไรบ้าง? หลักๆ มี 5 ข้อนี้
1. ความต้องการของมนุษย์ (Humans)
นี่คือเหตุผลที่ สำคัญที่สุด! เทคโนโลยีเกิดมาเพื่อรับใช้เรา
- เรา “ขี้เกียจ” เดินไปปิดไฟ ➡️ เกิด “สวิตช์ไฟรีโมต” หรือ “ระบบสั่งงานด้วยเสียง”
- เรา “อยากสะดวกสบาย” ➡️ เกิด “แอปสั่งอาหาร” (ไม่ต้องขับรถไปซื้อเอง)
- เรา “อยากปลอดภัย” ➡️ เกิด “กล้องวงจรปิด”, “ระบบสแกนใบหน้า”
- เรา “อยากสื่อสาร” กับเพื่อนเร็วๆ ➡️ เกิด “แอปแชต” “โซเชียลมีเดีย”
2. เศรษฐกิจ (Economy)
พูดง่ายๆ คือเรื่อง “เงิน” และ “การแข่งขัน”
- การแข่งขัน: “ถ้าคู่แข่งทำได้ เราก็ต้องทำ!” เช่น ค่ายมือถือแข่งกันทำกล้องให้ชัดขึ้น, แบตอึดขึ้น เพื่อแย่งลูกค้า
- ต้นทุน: “ทำยังไงให้ถูกลง” เมื่อเทคโนโลยีถูกลง คนทั่วไปก็เข้าถึงได้ง่ายขึ้น (เช่น คอมพิวเตอร์สมัยก่อนแพงมาก, สมัยนี้ราคาจับต้องได้)
3. สังคมและวัฒนธรรม (Society)
คือ “กระแส” หรือ “วิถีชีวิต” ของคนในตอนนั้น
- กระแสรักสุขภาพ: คนหันมาออกกำลังกาย ➡️ เกิด “Smart Watch” เพื่อวัดการเต้นของหัวใจ, นับก้าว
- กระแส #Saveโลก: คนรักษ์สิ่งแวดล้อม ➡️ เกิด “หลอดกระดาษ”, “ถุงผ้า”, “บรรจุภัณฑ์ย่อยสลายได้”
- วิถีชีวิตเปลี่ยน: เช่น ช่วงโควิด-19 คนต้อง Work From Home ➡️ “แอป Zoom” หรือ “Google Meet” ก็บูมขึ้นมาทันที
4. สิ่งแวดล้อม (Environment)
“โลกกำลังมีปัญหา” นี่คือตัวเร่งที่ทรงพลังมาก
- ปัญหา: น้ำมันใกล้หมด, โลกร้อน, PM2.5 ➡️ เทคโนโลยีที่เกิด: “รถยนต์ไฟฟ้า (EV)”, “พลังงานแสงอาทิตย์ (Solar Cell)”
- ปัญหา: ขยะพลาสติกล้นโลก ➡️ เทคโนโลยีที่เกิด: “การรีไซเคิล”, “พลาสติกชีวภาพ” (ที่ย่อยสลายได้)
5. ความรู้และวิทยาศาสตร์ (Knowledge)
“ยิ่งรู้… ยิ่งทำได้”
- ของบางอย่างในอดีตทำไม่ได้ ไม่ใช่เพราะไม่อยากทำ แต่เพราะเรายัง “ไม่รู้วิธี” หรือ “ไม่มีเครื่องมือ”
- พอเราค้นพบ “อินเทอร์เน็ต” ➡️ มันก็ต่อยอดมาเป็น Google, Facebook, YouTube
- พอเราเข้าใจ “ปัญญาประดิษฐ์ (AI)” ➡️ มันก็ต่อยอดมาเป็น ChatGPT, ระบบผู้ช่วยอัจฉริยะ, รถยนต์ไร้คนขับ
3. สรุป: ทำไมเราต้องรู้เรื่องนี้?
การที่เราเข้าใจ “สาเหตุ” ที่ทำให้เทคโนโลยีเปลี่ยนแปลง ไม่ใช่แค่การท่องจำไปสอบ แต่…
มันทำให้เรา “รู้ทันโลก” และ “มองเห็นอนาคต”
เราจะเริ่มเดาได้ว่า เทคโนโลยีต่อไปจะเป็นอย่างไร (เช่น ทุกอย่างจะเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตมากขึ้น, จะเน้นเรื่องสิ่งแวดล้อมมากขึ้น) และที่สำคัญที่สุด เราจะรู้ว่าต้อง “ปรับตัว” อย่างไร หรือแม้กระทั่ง… เราอาจจะเป็น “ผู้สร้าง” เทคโนโลยีใหม่ๆ นั้นขึ้นมาเองก็ได้!
สไลด์สอน ทำไมเทคโนโลยีไม่เคยหยุดนิ่ง
https://gamma.app/docs/3-dekb2ewmr0qxds9